Arabica Kahve
Arabica (Coffea arabica), dünya kahve üretiminin yaklaşık %60'ını oluşturan, yumuşak içimli, aromatik ve kaliteli kahve çeşididir. Kahve dünyasında "gourmet" veya "specialty" olarak adlandırılan premium kahvelerin çoğu Arabica türündendir.
Arabica'nın Tarihi ve Kökeni
Arabica kahvesi, adını Arapça'dan alsa da, aslında Etiyopya'nın yüksek bölgelerinde doğal olarak yetişen bir türdür. Efsaneye göre, 9. yüzyılda bir Etiyopyalı keçi çobanı olan Kaldi, keçilerinin bazı kırmızı meyveli çalıları yedikten sonra olağanüstü enerjik davrandıklarını fark etmiş ve bu kahve bitkisinin keşfine yol açmıştır.
Arabica kahvesi, 15. yüzyılda Yemen'e getirilmiş ve buradan dünyaya yayılmıştır. Bugün, Etiyopya, Kolombiya, Brezilya, Guatemala, Kosta Rika, Kenya ve daha birçok ülkede yetiştirilmektedir.
Arabica'nın Özellikleri
Botanik Özellikleri
- Arabica bitkisi, 2.5-4.5 metre boyunda, çalı benzeri bir ağaçtır.
- Oval şekilli, parlak yeşil yapraklara sahiptir.
- Çiçekleri beyaz ve yasemin benzeri bir kokuya sahiptir.
- Meyveleri (kahve kirazları) olgunlaştığında kırmızı renk alır.
- Her meyve genellikle iki adet düz, oval kahve çekirdeği içerir.
- Yüksek rakımlarda (600-2000 metre) yetişir.
- Robusta'ya göre daha hassastır ve hastalıklara karşı daha duyarlıdır.
Tat Profili
Arabica kahvesi, genellikle şu tat özellikleriyle tanımlanır:
- Yumuşak ve dengeli bir içim
- Hafif asitlik (bölgeye göre değişir)
- Karmaşık aromalar (çiçeksi, meyvemsi, çikolata, fındık notaları)
- Robusta'ya göre daha az acılık
- Daha düşük kafein içeriği (%1.2-1.8)
- Daha yüksek şeker içeriği
Popüler Arabica Çeşitleri
Arabica'nın birçok alt türü ve varyetesi vardır. En popüler olanları şunlardır:
- Typica: En eski Arabica varyetelerinden biri, dengeli ve temiz bir tada sahiptir.
- Bourbon: Typica'dan türetilmiş, daha tatlı ve meyvemsi notalar içerir.
- Caturra: Bourbon'un bir mutasyonu, daha yüksek asitliğe sahiptir.
- Gesha/Geisha: Çiçeksi ve meyvemsi notalarıyla ünlü, premium bir varyete.
- SL28 ve SL34: Kenya'da geliştirilen, yoğun meyvemsi tatlara sahip varyeteler.
- Pacamara: Pacas ve Maragogipe varyetelerinin melezi, büyük çekirdeklere sahiptir.
Yetiştirme Bölgeleri ve Karakteristik Tatlar
Önemli Arabica Yetiştirme Bölgeleri:
- Etiyopya: Çiçeksi, meyvemsi, bergamot ve çay notaları
- Kolombiya: Dengeli, orta gövdeli, karamel ve fındık notaları
- Guatemala: Çikolata, karamel ve baharatlı notalar
- Kosta Rika: Temiz, parlak, turunçgil ve karamel notaları
- Kenya: Yoğun asitlik, böğürtlen ve kırmızı meyve notaları
- Brezilya: Düşük asitlik, çikolata ve fındık notaları
- Panama: Çiçeksi, meyvemsi, özellikle Gesha varyetesi ile ünlü
- Hawaii (Kona): Yumuşak, hafif tatlı, fındık ve karamel notaları
İşleme Yöntemleri
Arabica kahvesi, farklı işleme yöntemleriyle hazırlanabilir, bu da farklı tat profillerine yol açar:
- Yıkanmış (Washed): Temiz, parlak ve asitli bir profil sunar.
- Doğal (Natural): Daha meyvemsi, tatlı ve gövdeli bir profil sunar.
- Bal İşleme (Honey Process): Yıkanmış ve doğal arasında, dengeli tatlılık ve asitlik sunar.
- Anaerobik Fermantasyon: Yoğun meyvemsi ve egzotik aromalar sunar.
Arabica vs. Robusta
Arabica ve Robusta arasındaki temel farklar:
| Özellik | Arabica | Robusta |
|---|---|---|
| Kafein İçeriği | %1.2-1.8 | %1.7-4.0 |
| Şeker İçeriği | %6-9 | %3-7 |
| Tat Profili | Yumuşak, aromatik, asitli | Güçlü, acı, yoğun |
| Yetiştirme Yüksekliği | 600-2000 metre | 0-800 metre |
| Hastalıklara Dayanıklılık | Düşük | Yüksek |
| Dünya Üretimi | ~%60 | ~%40 |
| Fiyat | Daha yüksek | Daha düşük |